น้ำสมุนไพร.........ใบบัวบก

โดย  รองศาสตราจารย์ปีติ พูนไชยศรี

มุมสุขภาพครั้งนี้  ขอเสนอการบำรุงรักษาสุขภาพอนามัย  ด้วยการดื่มน้ำใบบัวบกชนิด  Homemade  ที่ท่านสามารถทำเองได้ง่ายมาก และมีประโยชน์ต่อร่างกาย โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในวัยทำงานต้องใช้สมองอย่างมาก  หรือเพิ่มประสิทธิภาพความทรงจำ ผู้ที่มีความเครียดสูงจากการทำงานหนัก     ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงต่อโรคความจำเสื่อม  คือ  ผู้สูงวัย หรือ วัยทองทั้งหลาย รวมทั้งผู้ป่วยหลังการผ่าตัด เพราะใบบัวบกมีสรรพคุณจะช่วยการสมานแผลให้หายเร็วขึ้น  และผู้มีความผิดปกติทางผิวหนัง  และกล้ามเนื้อมีการฟกช้ำดำเขียว  ผิวหนังอักเสบต่าง ๆ  ใบบัวบกมีสรรพคุณที่จะช่วยรักษาได้เช่นกัน

ภาพที่ 1 น้ำและใบบัวบก
(http://women.mthai.com/health/19286.html; http://variety.teenee.com/foodforbrain/3461.html)

ใบบัวบก  (Asiatic  Pennywort, Goto  kola)  มีชื่อพื้นเมืองว่า “บัวบก” “ผักหนอก”   “ผักแว่น”  “ เตียกำเช้า”  บัวบกเป็นพืชล้มลุก ขึ้นรวมกันเป็นกอติด ๆ  กัน  และเลื้อยไปตามพื้นดิน  เรียกว่า  “ไหล”  มีใบและรากออกตามข้อของไหล  ใบมีลักษณะเป็นใบเดี่ยว  มีรูปร่าง  ค่อนข้างกลม  หรือมีลักษณะคล้ายไต ขอบใบหยัก  มีรอยเว้าลึกที่ฐานใบ ซึ่งอยู่ติดกับก้านซึ่งยาวแตกออกมาจากไหล  ผิวด้านนอกเรียบ  ด้านล่างมีขนสั้น ๆ  ดอกเป็นช่อคล้ายร่ม  ออกดอกครั้งละ  2-3  ช่อ  กลีบดอกมีสีม่วงเข้ม  มี  5  กลีบ  สำหรับผลมีเปลือกแข็งยาว  2-2 .5  มม.  มีสีเขียว  หรือสีม่วง  บัวบกเป็นพืชในเขตร้อน  จะพบได้ทั่วไปในที่ลุ่มชื้นแฉะ  โดยเฉพาะตามคันนา  ในทุ่งนา  และตามริมหนองน้ำต่าง ๆ  ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด  ปักชำไหลก็สามารถขึ้นได้ง่าย โดยเฉพาะในที่ชื้นแฉะ  และที่แสงแดดส่องทั่วถึงตลอด

ภาพที่ 2 ต้นบัวบก  (http://variety.teenee.com/foodforbrain/3461.html)

สรรพคุณทางยา     

บัวบกเป็นยาได้ทั้งต้นสด  ใบและเมล็ด  การนำบัวบกมาใช้เป็นยา ควรเลือกเฉพาะใบที่สมบูรณ์เต็มที่  มีสรรพคุณหลายอย่าง  เช่น  แก้เจ็บคอได้  ทำให้มีความสดชื่น  แก้ช้ำใน  ชุ่มคอ สามารถแก้โรคความดันโลหิตสูงได้เป็นอย่างดี  ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง  เมื่อดื่มน้ำใบบัวบกทุกวัน  เป็นประจำใน  1  สัปดาห์  จะเห็นผลได้ทันทีว่าสามารถช่วยลดความดันโลหิตได้  เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีสรรพคุณอย่างอื่น  คือ บำรุงกำลัง  บำรุงหัวใจ  แก้อ่อนเพลีย  กระหายน้ำ  ช่วยขับปัสสาวะ  รักษาบาดแผล  แก้ปวดเมื่อย  โรคเรื้อน  กามโรค  และตับอักเสบ  ส่วนเมล็ดมีรสขมเย็น  แก้บิด  แก้ไข้  ลดอาการปวดศีรษะได้

ประโยชน์ทางอาหาร

            ส่วนของบัวบกที่ใช้ได้ ได้แก่ ใบ เถา  มีรสกรอบมันรับประทานเป็นผักสด  และสามารถปรุงเป็นเครื่องดื่มได้  ใบบัวบกนำมารับประทานเป็นผักสดกับก๊วยเตี๋ยวผัดไทย  จะเข้ากันได้ดี  หรือรับประทานกับแกงเผ็ดต่าง ๆ  ที่มีกระทิ  หรือนำใบมาแกงคั่วกับกุ้งสด   หรือเนื้อหมูก็ได้  มีรสชาติดี  เช่นกัน และที่นิยมกัน ก็คือ  ทำเป็นเครื่องดื่ม หรือน้ำใบบัวบกนั่นเอง เพราะมีกลิ่นหอมเฉพาะ รสดี  ชวนดื่ม  ถ้าใส่น้ำตาลสักเล็กน้อย และใส่น้ำแข็งให้เย็นจัดยิ่งชวนดื่ม ราคาไม่แพงเหมือนน้ำผลไม้   กล่อง  หรือผลไม้กระป๋องหลาย  ๆ  ยี่ห้อ  สำหรับคุณค่าทางโภชนาการของใบบัวบก  100  กรัม  จะให้พลังงานต่อร่างกาย  ประมาณ  44  กิโลแคลอรี่  ซึ่งประกอบด้วยส่วนประกอบ  ดังนี้  

น้ำ                                                        86.0   กรัม
คาร์โบไฮเดรต                                       7.1   กรัม
โปรตีน                                                              1.8   กรัม
ไขมัน                                                    0.9   กรัม
เส้นใย                                                    2.6   กรัม
แคลเซียม                                             146   มิลลิกรัม           
ฟอสฟอรัส                                           130   มิลลิกรัม           
เหล็ก                                                     3.9   มิลลิกรัม           
วิตามิน เอ                                        10.962   IU                                             
วิตามินบี 1                                          0.24    มิลลิกรัม
วิตามินบี 2                                          0.09    มิลลิกรัม
ไนอาซีน                                               0.8    มิลลิกรัม
วิตามินซี                                                 4     มิลลิกรัม

การทำน้ำใบบัวบก

เท่านี้ท่านก็จะได้ น้ำสมุนไพร ใบบัวบก  Homemade ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพอนามัยของท่าน ดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น

……………………………………….

………………………………….