ความรู้เกี่ยวกับการจัดการความรู้
แนวทางการจัดการความรู้ของมสธ.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
อาจจัดการความรู้ได้ 2 แนวทาง
- หน่วยงานที่มีภารกิจเกี่ยวกับงานด้านวิชาการ
อาจจะ…จัดการความรู้ในลักษณะ
คลังความรู้ โดยการสร้าง จัดหา
และนำความรู้ขององค์กรมาจัดเก็บให้เป็นระบบสะดวกแก่การสืบค้น และนำไปใช้ให้เกิดประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน
เพื่อยกระดับ ปรับปรุง และพัฒนาการดำเนินงานของ
องค์กรให้สามารถอยู่รอดและแข่งขันได้
2. หน่วยงานที่มีภารกิจเกี่ยวกับงานด้านปฏิบัติการ
หน่วยงานที่ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางการให้บริการงานต่างๆ
อาจจะ…จัดการความรู้ที่จำเป็นแก่หน่วยงาน
โดยวิเคราะห์กระบวนการทำงานตามภารกิจแล้วร่วมมือกันดำเนินการ
จัดการความรู้ เพื่อให้ได้มาซึ่งวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ
หรือได้ฐานข้อมูลที่จำเป็นต่อการปฏิบัติงาน นำไปสู่การปรับใช้ในองค์กร
เพื่อช่วยให้องค์กรประสบความสำเร็จตามเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ
การพัฒนาความรู้
1. ขั้นแลกเปลี่ยนความรู้
Knowledge Sharing Stage data |
2. ขั้นการจัดการความรู้
Knowledge Management system Stage |
3. ขั้นการสร้างองค์ความรู้
Knowledge Creation Stage |
องค์ประกอบสำคัญในการสร้างระบบ
KM
คน แหล่งความรู้
และเป็นผู้นำความรู้ไปใช้เทคโนโลยี มีเครื่องมือ ช่วยเก็บ ช่วยในการค้นหา
แลกเปลี่ยน นำความรู้ไปใช้ได้โดยง่ายกระบวนการความรู้
เป็นการนำความรู้จากแหล่งความรู้ต่างๆ จากผู้ใช้ เพื่อปรับปรุง เชื่อมโยง
ต่อยอดเปลี่ยนแปลง หรือเกิดความรู้ใหม่
ความสำเร็จในการทำ KM
Small Start, Success then Expansion
เริ่มจากเล็กๆ เมื่อประสบความสำเร็จแล้วขยายผล * ที่สุดของที่สุด *
ทำงานเป็นทีม (Teamwork) ทีม หมายถึง
ทุกคนในที่ทำงานมิได้หมายถึง คณะกรรมการ * ถ้าเข้าใจตรงกัน รับรองผลได้แน่นอน *
……….. Knowledge is Power
………….
KM ทำให้เกิด
?
แนวทางการกำหนด ขอบเขต และ เป้าหมาย KM
ข้อเสนอแนะขั้นตอนของการจัดการ
ความรู้ ( KM )
1. ระดมสมอง
ระบุอุปสรรคการทำงาน/ความผิดพลาดในงาน/ความไม่คล่องตัวของกระบวนการทำงานแล้วทำการวิเคราะห์สาเหตุร่วมกัน
* ต้องเป็นเรื่องที่เราสามารถแก้ปัญหาได้ มองเห็นความสำเร็จ
ถ้าได้ทำร่วมกัน ทำแล้วส่งผลต่อการพัฒนางานในหน่วยงาน*
2.กำหนดเป็นขอบเขต KM ที่จะทำ ( กระบวนการทำงานใดที่ควรทำ KM )
- กำหนดเป้าหมายในการทำ KM ( โดยเริ่มจากจุดเล็กๆ )
- จัดทำแผน ( กำหนดว่าใคร ต้องทำอะไร เสร็จเมื่อไร ผลที่ได้คืออะไร )
- ดำเนินการตามแผน
- ทดลองใช้ แก้ไขปรับปรุง
- ตกลงร่วมกันนำสิ่งที่คิดค้นมาใช้ในงานตามปกติ
- ประเมินผล
- ปรับปรุง
10. อาจจัดทำเป็นคู่มือ หรือ ฐานความรู้
องค์กรแห่งการเรียนรู้ ( Learning Organization)
เป็นรูปแบบการบริหารในการพัฒนาองค์กร
ให้มีความคิดริเริ่ม (Creative Organization) ความเป็นผู้นำ (Leadership)
ความคิดเข้าใจเชิงระบบ (Systems Thinking) การเรียนรู้เป็นทีม
(Team Learning) ในการขับเคลื่อนภารกิจให้สำเร็จตามเป้าหมาย
การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ องค์กรจะต้องมีการปรับเปลี่ยนและค้นหาวิธีการใหม่ๆ
ในการดำเนินกิจการ เพื่อเพิ่มประสิทธิผลในการดำเนินงานขององค์กร
การที่องค์กรจะสามารถเรียนรู้เพื่อพัฒนาได้อย่างมีประสิทธิผลนั้น
ต้องมีการจัดการความรู้ควบคู่ไปด้วยเสมอ
การจัดการความรู้ที่หน่วยงานต่างๆ ในมหาวิทยาลัย เริ่มทำกันในปี 2549
นี้ ไม่มีผิดมีถูกเพียงแต่ในระยะเริ่มต้นองค์กร
ุมุ่งหวังผลทางตรง ตรงกับภารกิจตรงตามเป้าหมายขององค์กร
เมื่อได้มีการจัดการความรู้ไปได้ระยะหนึ่ง สิ่งที่ควรจะเกิดขึ้นก็คือ
หน่วยงานมีทักษะในการจัดการความรู้เพื่อให้การทำงานมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
ทุกอย่างถูกกลืนไปในเนื้องานตามปกติ
ไม่เป็นการเพิ่มภาระการทำงาน
แต่จะเป็นส่วนหนึ่งเป็นขั้นตอนหนึ่งในการทำงาน
เมื่อถึงตอนนั้นคงไม่ต้องมาพูดเน้นถึง KM อีกแล้ว
KM เป็นเครื่องมือหนึ่งเท่านั้นที่สามารถนำมาใช้ในการพัฒนาการทำงานในองค์กร
เพื่อก้าวไปสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้
แบบฟอร์มที่ 1 กระบวนงาน
แบบฟอร์มที่ 2 การกำหนดขอบเขต
แบบฟอร์มที่ 3 แผนการทำ KM
แนวทางการจัดการความรู้ของหน่วยงาน
- หน่วยงานกำหนดสิ่งสำคัญ ที่หน่วยงานต้องทำให้สำเร็จตามวิสัยทัศน์ของหน่วยงาน แล้วจัดลำดับ
- สำรวจและวิเคราะห์ความชำนาญของบุคลากรในหน่วยงานเพื่อสร้างความรู้
โดยมุ่งเน้นความรู้ที่มีความสำคัญต่อการดำเนินงาน
ของหน่วยงานตามวิสัยทัศน์ - การนำความรู้มาถ่ายทอดเพื่อใช้ในการปฏิบัติงาน
จนเกิดเป็นทักษะ ความชำนาญของตนเองส่งผลให้งานมีประสิทธิภาพและ
ประสิทธิผล - การวัดประเมินผล
เป็นการวัดความคืบหน้าการดำเนินงานเป็นไปตามที่คาดไว้หรือไม่
ส่งผลกระทบต่อวิสัยทัศน์ของมหาวิทยาลัย
อย่างไรบ้าง
ขบวนการจัดการความรู้ของหน่วยงาน
- ค้นหาความรู้ ความรู้มีอยู่ที่ใครบ้าง ความรู้อะไรที่มีความจำเป็นต้องใช้
- รวบรวมและจัดทำเนื้อหาให้เหมาะสมกับผู้ใช้
ถ้าไม่มีต้องสร้าง และควรกำจัดความรู้ที่ล้าสมัย ไม่จำเป็น
เพื่อลดความสิ้นเปลือง
ในการจัดเก็บ - วางระบบการจัดเก็บ ให้สามารถค้นคว้าได้ง่าย รวดเร็ว เหมาะสมกับกลุ่มผู้ใช้งาน
- จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เช่น จัดตั้งชุมนุมนักปฏิบัติ จัดเวทีแลกเปลี่ยน
- หน่วยงานดำเนินการกระตุ้น
การเรียนรู้ของบุคลากรในการนำความรู้ไปใช้ในการทำงานเพื่อปรับปรุงหน่วยงาน
โดยจากการ
แสดงผลงานที่ได้นำความรู้ไปใช้
6. การวัดประเมินผล
แนวทางการดำเนินงานของคณะกรรมการจัดการความรู้ระดับมหาวิทยาลัย
- จัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้ ให้บุคลากรของมหาวิทยาลัย จำนวน 1 ครั้ง
- จัดประชุมเชิงปฏิบัติการ หน่วยงานนำร่อง จำนวน 11 หน่วยงาน
- เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการจัดการความรู้ ใน Web KM
- รณรงค์ให้บุคลากรสมัครเป็นสมาชิกเครือข่ายการจัดการความรู้ผ่าน Web KM
- จัดทำช่องทางแสดงความคิดเห็นผ่าน Web KM
- จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้บุคลากรภายใน
- จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหน่วยงานภายนอกเกี่ยวกับการจัดการความรู้
- จัดประกวด Logo และคำขวัญการจัดการความรู้ของมหาวิทยาลัย
- จัดทำตัวชี้วัด ความคืบหน้าในการดำเนินงาน (ความสำเร็จโครงการโดยรวม)
- จัดวางระบบการยกย่อง ชมเชย
- จัดวางระบบติดตามประเมินผล การจัดการความรู้ของมหาวิทยาลัย
- ดำเนินการวางรูปแบบการจัดทำแผนการจัดการความรู้ ปี 2550
- จัดประชุมคณะกรรมการนโยบาย การจัดการความรู้ ระดับมหาวิทยาลัย
- จัดประชุมคณะกรรมการ จัดการความรู้ ระดับมหาวิทยาลัย