คนที่มีสุขภาพดีก็หมายถึง สุขภาพแข็งแรงไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ และการจะได้มาซึ่งสุขภาพดีมีหลายวิธีด้วยกันไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย การกินอาหารที่มีประโยชน์
การกินผักสดนั้นก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่ทำให้เรามีสุขภาพดีได้ เช่นการกินถั่วงอก ซึ่งก็สามารถกินได้ทั้งแบบสดๆ หรือจะนำไปปรุงให้สุขก็ได้ ในวันนี้เกษตรกรไทยได้พัฒนาต่อ
ยอดให้มีการเพาะถั่วงอกตัดรากสมุนไพรแบบอินทรีย์

ความสำคัญและความเป็นมาของถั่วงอกตัดรากสมุนไพร
          ถั่วงอกตัดรากได้ทำมาแล้วมานานกว่า 15 ปี 16ปี ในขณะเดียวกันการทำถั่วงอกตัดรากเป็นนวัตกรรมที่เราได้คิดค้นเป็นรายแรกของเมืองไทย แต่เราจะสามารถที่จะต่อ
ยอดจากผลผลิต ในส่วนของถั่วงอกเป็นถั่วงอกลักษณะเส้นตรง เหมือนคนยืนตรงเคารพธงชาติ แล้วก็ได้มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ เริ่มต้นจากการเพาะถั่วงอกตัดรากไร้สารพิษใน
ตะกร้าพลาสติคเพื่อใช้ในครัวเรือนและใช้ในร้านอาหารเจที่ครอบครัวทำอยู่ ต่อมาถั่วงอกตัดรากเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้น ผลิตส่งป้อนตลาดในจังหวัดและส่งขายใน
กรุงเทพฯ จึงต้องค้นหาวิธีการเพาะเพื่อจะเพิ่มปริมาณการผลิตถั่วงอกตัดราก ก็ได้ประยุกต์ใช้วัสดุเพาะที่มีขนาดใหญ่ขึ้น ได้ผลิตถั่วงอกจำนวนมากขึ้นต่อการเพาะ 1 ครั้ง จึงมา
เพาะในวงบ่อซีเมนต์ แต่ไม่เคยหยุดนิ่งในการคิดเพิ่มมูลค่าให้กับถั่วงอกตัดราก โดยมอง

เป้าหมายกลุ่มผู้บริโภคที่ยังไม่ชอบบริโภค ถั่วงอกดิบ เพราะไม่ชอบเรื่องของกลิ่นเหม็นเขียวของถั่วงอก จึงคิดวิธีให้ต้นถั่วงอกได้ดูดเอาน้ำสมุนไพรหรือน้ำที่มีกลิ่นหอม เช่น
น้ำยาอุทัย ที่ได้จากต้นฝาง สรรพคุณช่วยให้เลือดลมเดินดี แก้ร้อนใน บำรุงโลหิตสตรี น้ำจากขมิ้น สรรพคุณช่วยแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ น้ำจากดอกมะลิ จะทำให้ต้นถั่วงอกมีกลิ่น
หอมของมะลิ น้ำจากดอกอัญชัน สรรพคุณช่วยเพิ่มความสามารถในการมองเห็น ระบบหมุนเวียนในเลือดดีขึ้น น้ำจากใบเตย สรรพคุณช่วยบำรุงหัวใจ มีกลิ่นหอม ฯลฯ คุณนิมิตร์
จึงเรียกถั่วงอกแบบใหม่นี้ว่า "ถั่วงอกตัดรากสมุนไพร"

การเลือกวัตถุดิบและวิธีการเตรียมวัสดุอุปกรณ์
          1. เลือกถั่วสายพันธุ์ "กำแพงแสน 2" เนื่องจากเป็นถั่วเขียวผิวมัน เมล็ดใหญ่ มีเปอร์เซ็นต์ความงอกสูง ทำให้ถั่วงอกที่เพาะออกมาต้นโต ยาว อวบอ้วน น่ารับประทาน
ส่วนให้เตรียมน้ำร้อนเดือด 1 ส่วน น้ำธรรมดา 3 ส่วน เรียกว่าน้ำอุ่น อุ่นในที่นี้ประมาณ 40 องศา ไม่เกิน 45 องศา หลังจากที่ได้เมล็ดถั่วก็ล้างน้ำสะอาดซักสองครั้งก่อน นำเมล็ด
ถั่วเขียวมาแช่ในถังพลาสติคให้น้ำอุ่นท่วมเมล็ดสูงขึ้นมาสัก 1-2 นิ้ว แช่เมล็ดถั่วเขียวนาน 8 ชั่วโมง ประโยชน์ของการแช่เมล็ดในน้ำอุ่นจะช่วยในการกระตุ้นการงอกของเมล็ดถั่ว
ได้เร็วขึ้น เมื่อแช่ครบ 8 ชั่วโมงแล้ว จะสังเกตเห็นเมล็ดถั่วเขียวพองตัวใหญ่กว่าเดิม ประมาณ 1 เท่า สังเกตเห็นเปลือกหุ้มเมล็ดปริแตกออก มีตุ่มรากงอกออกมาให้เห็น รินน้ำ
ที่แช่เมล็ดถั่วเขียวออก ล้างเมล็ดถั่วเขียวด้วยน้ำสะอาดอีก 3 น้ำ เพื่อมั่นใจในความสะอาดหลังจากนั้นล้างน้ำให้สะอาดอีกซักสองครั้งพักรอเตรียมปลูก
          2. ถังซีเมนต์หรือวงบ่อซีเมนต์ ซึ่งมีความสูงประมาณ 50 เซ็นติเมตร ปากกว้างประมาณ 45 เซ็นติเมตร จะใช้ถั่วงอกในการเพาะทั้งสี่ชั้นประมาณเมล็ดถั่วประมาณหนึ่ง
โลกับแปดขีด
          3. จะใช้ตะแกรงเหล็กขนาดรูตาใหญ่ ตัดให้ใหญ่ตามขนาดวงบ่อซีเมนต์ที่ใช้เพาะ แต่จะต้องมีขนาดของรูตะแกรง กว้างxยาว = 1x1 นิ้ว ดัดขาตะแกรงเหล็กให้สูงจาก
ก้นวงบ่อ 1 วงบ่อ จะใช้ตะแกรงรองพื้น 1 แผ่น จุดประสงค์ที่ยกตะแกรงเพาะให้สูงจากพื้นเล็กน้อย เพื่อให้มีการระบายน้ำเป็นไปอย่างสะดวก
          4. ตะแกรงเกล็ดปลาเป็นตะแกรงพลาสติคที่มีรูละเอียด ที่มีขนาดของรู กว้างxยาว เพียง 4-5 มิลลิเมตร เท่านั้น หรือดูให้มีรูตาเล็กกว่าเมล็ดถั่วเขียว ป้องกันการหลุดร่วง
ตะแกรงชนิดนี้จะมีจำหน่ายตามร้านวัสดุก่อสร้าง เมื่อเมล็ดถั่วเขียวงอกออกมา ส่วนของรากจะแทงทะลุตะแกรงออกมา ส่วนของต้นจะตั้งตรง สะดวกต่อการตัดต้นถั่วงอกออกจาก
ราก ในการเพาะถั่วงอกตัดรากไร้สารพิษต่อ 1 วงบ่อ จะใช้ตะแกรงรองพื้น 1 แผ่น และตะแกรงเกล็ดปลา จำนวน 4 แผ่น
          5. ใช้กระสอบป่านเพื่อให้ความชุ่มชื้น ประโยชน์ของการใช้กระสอบป่าน (กระสอบข้าวสาร) เพื่อให้ความชุ่มชื้นแก่เมล็ดถั่วเขียวที่เพาะ และสามารถซักทำความสะอาดได้
หลายครั้งหลังจากเพาะถั่วงอกในแต่ละครั้ง จะต้องตัดกระสอบป่านให้มีขนาดเท่ากับตะแกรงเกล็ดปลา และจะใช้จำนวน 6 ผืน ต่อการเพาะถั่วงอก 1 วงบ่อ
          6. ผ้าสักหลาดดำใช้ปิดส่วนบนสุดของบ่อเพื่อป้องกันแสง

การเพาะแต่ละชั้นในถังซีเมนต์หรือวงบ่อซีเมนต์
          1.ชั้นแรกจะใช้ตะแกรงเหล็ก ดัดขาให้สูงจากก้นถังซีเม็นต์ ถังซีเม็นต์เจาะรูด้านข้างด้านใดด้านหนึ่งประมาณหกหุน นำตะแกรงเหล็กดัดขา คือทำอย่างไรก็แล้วแต่ให้
ตะแกรงเหล็กพ้นจากพื้นของซีเม็นต์ประมาณหนึ่งนิ้ว หลังจากนั้นก็เอาถั่วที่เราแช่น้ำอุ่นทิ้งไว้ 6-8 ชั่วโมง ล้างน้ำให้สะอาด โรยบริเวณตะแกรงพลาสติกเกล็ดปลาเนี่ยให้เต็ม
บริเวณทรงกลม ให้มีความหนาของเมล็ดถั่วประมาณ 2-3 เม็ดซ้อน คือหนึ่งชั้นชั้นล่างสุด

          2. พอชั้นต่อไปคือเอากระสอบวางทับเมล็ด แล้วก็ตะแกรงพลาสติกเกล็ดปลา แล้วก็เมล็ดถั่ว ทำลักษณะนี้ อีก 4 ชั้น ชั้นสามก็เช่นเดียวกันคือ นำกระสอบป่านปิดเมล็ดถั่ว
ตะแกรงแล้วก็เมล็ดถั่วครับ พอครบ 4 ขั้นใช้กระสอบป่านปิดเมล็ดถั่วตะแกรง เมล็ดถั่ว แต่ชั้นที่ 4 จะมีพิเศษกว่าคือเอาตะแกรงปิดบนเมล็ดถั่วครั้งนึงแล้วก็กระสอบป่านสองผืน
          3. หลังจากนั้นรดน้ำประมาณวันละ 5 ครั้ง หรือ 3 ชั่วโมงรดน้ำครั้งหนึ่ง รดมากขนาดไหนรดมากพอความชื้นจากกระสอบชั้นบนสุดคือสองผืนแฉะ ฉ่ำน้ำ ชุ่มน้ำ จะบอก
ความรู้สึกว่าน้ำมันจะไหลช้ามาก คือขังแล้วให้พอ แล้วก็เอาผ้าสักหลาดปิดไว้ จะใช้เวลาในการเจริญเติบโต ถั่วเนี่ยจะใช้เวลาในการเจริญเติบโตประมาณ 60 ชั่วโมง
          4. เรียกถั่วงอกแบบใหม่นี้ว่า ?ถั่วงอกตัดรากสมุนไพร? วิธีการทำไม่ได้ยุ่งยากแต่อย่างใด ปกติการเพาะถั่วงอกจะใช้ระยะเวลาเพาะ 2 วัน 3 คืน ในคืนที่ 3 หลังจากที่
รดน้ำถั่วงอกครั้งสุดท้ายเสร็จ เราจะต้องอุดฝารูระบายน้ำของวงบ่อซีเมนต์ เพื่อต้องการที่จะกักน้ำสมุนไพรที่เตรียมไว้ ยกตัวอย่าง เช่น ใช้น้ำยาอุทัยประมาณ 2 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำ
สะอาด 10 ลิตร เทลงในวงบ่อ กักน้ำให้ระดับน้ำสูงราว 5 เซนติเมตร ซึ่งถั่วงอกชั้นล่างสุดจะเป็นชั้นเดียวที่เราต้องการทำเป็นถั่วงอกตัดรากสมุนไพร (ส่วน 2-3 ชั้นบนขึ้นก็จะ
เป็นถั่วงอกตัดรากธรรมดา) ต้นถั่วงอกจะดูดน้ำสมุนไพรไปเก็บไว้ที่ต้นตลอดทั้งคืนที่ 3 พอเช้าขึ้นมาถั่วงอกชั้นล่างสุดก็เป็นถั่วงอกตัดรากสมุนไพรที่มีกลิ่นของน้ำยาอุทัย มีสีแดง
อมชมพูที่ดูแปลกตา น่ารับประทาน และไม่หลงเหลือกลิ่นเหม็นเขียวของถั่วงอกเรื่องของสมุนไพรที่ใช้นอกจากน้ำอุทัยทิพย์ใช้อย่างอื่นได้ เช่น ใบเตยใส่ใบเตยสัดส่วนของการ
ผสมน้ำจะใช้น้ำรด คือใช้น้ำในการแช่นี่ประมาณสองลิตรจะใช้น้ำยาอุทัยประมาณสองช้อนโต๊ะ ก็จะแช่ไว้ขึ้นกับรายละเอียดอีกว่าต้องการความเจือจางหรือต้องการความเข้มข้น
          5. เมื่อครบเวลา 2 วัน 3 คืนแล้ว เช้าขึ้นมาจะเปิดปากถุงดำ นำตะกร้าเพาะถั่วงอกออกมาจากถุงดำ จะพบว่าถั่วเขียวที่เพาะไว้นั้นงอกออกมาจนเต็มตะกร้าครบทั้ง 4 ชั้น
จะสังเกตเห็นรากถั่วเขียวแทงทะลุตะแกรงเกล็ดปลาออกมา จะมองเห็นส่วนของต้นและรากของถั่วงอกแยกกันอย่างชัดเจน นำน้ำสะอาดใส่กะละมัง นำแผงถั่วงอกออกมาจาก
ตะกร้า ให้คว่ำส่วนหัวของถั่วงอกลงน้ำในกะละมัง จากนั้นจะกระแทกแผงถั่วงอกกับน้ำเบาๆ เพื่อให้เปลือกหุ้มเมล็ดถั่วเขียวหลุดออกจากส่วนหัว จะทำให้ถั่วงอกดูสวยและสะอาด
ยิ่งขึ้น ในการตัดต้นถั่วงอกออกจากรากนั้น แนะนำให้ใช้มีดคมๆ ในการตัดควรจะตัดฝั่งที่เป็นตะแกรงเกล็ดปลา เพราะจะตัดง่ายกว่าฝั่งที่เป็นกระสอบป่าน ตัดต้นถั่วงอกลงใน
กะละมังที่มีน้ำสะอาด จากนั้นใช้ตะแกรงพลาสติคตาใหญ่มาร่อนเปลือกหุ้มเมล็ดออกจากต้นถั่วงอกอีกครั้ง ส่วนของเปลือกหุ้มเมล็ดจะจมลงก้นกะละมัง ร่อนเอาต้นถั่วงอกมา
สะเด็ดน้ำในตะกร้าสักพัก
          ช่วงแรกถั่วงอกตัดรากสมุนไพรก็เคยทำแต่ขณะเดียวกันผลตอบรับค่อนข้างที่จะไม่ค่อยให้ความสนใจเท่าไหร่เพราะว่าเหมือนกับผักช้ำ มีสีอะไรเข้าไปลักษณะนั้น ก็ส่วน
ใหญ่ก็เลยคนก็ไม่กล้าที่จะบริโภคเท่าไหร่ลักษณะนั้น แต่ถามว่าถ้าตลาดในวันข้างหน้า ถ้าตลาดสุขภาพถั่วงอกสีสมุนไพรคงจะเป็นที่รู้จักกันในหมู่กลุ่มบริโภคเกี่ยวกับเรื่องของ
สุขภาพจะเป็นที่รู้จักแล้วก็ยอมรับกัน แต่ถ้าให้แนะนำในตอนนี้ถั่วงอกสมุนไพรสามารถทำได้และก็ทำบริโภคเองก็ได้

  

   นางอุษณีย์  จูฑะศิลป์    ผู้เรียบเรียง
(เรียบเรียงเนื้อหาจากบทวิทยุกระจายเสียง ปี 2557)
กลุ่มพัฒนาคุณภาพชีวิต
กลุ่มรายการที่ 1/2-57