ภาพจากเว็บไซต์ http://dentagama.com/news/anaphylactic-shock ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 25-4-59

          อาหารนับเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ร่างกายมีพลังงานในการทำกิจกรรมต่างๆ แต่ใช่ว่าสิ่งที่เรียกว่าอาหารจะไม่เกิดผลเสียต่อร่างกาย อย่างน้อยที่เห็นได้ชัดเจนคือถ้าเรากิน
มากจนเกินความต้องการของร่างกาย ก็จะก่อให้เกิดโรคอ้วน ไขมันในเส้นเลือดสูง โรคเบาหวาน แต่สำหรับครั้งนี้เรามารู้จักกับผลข้างเคียงอีกด้านหนึ่งของการกินอาหารคืออาการ
ภูมิแพ้ชนิดรุนแรง หรือที่เรียกว่า “แอแนฟิแล็กซิส” (Anaphylaxis)
          บางคนอาจตั้งคำถามว่าโรคนี้มีด้วยหรือ คงจะต้องบอกว่ามีครับ อย่างเช่นการแพ้นม แพ้กุ้ง แพ้อาหารทะเล แพ้ไข่ แพ้ถั่ว แต่โดยส่วนใหญ่ผู้ป่วยมักจะรู้ตัวอยู่แล้วว่าเคยแพ้
อาหารประเภทใด ก็จะพยายามหลีกเลี่ยง หรือเมื่อเกิดอาการผิดปกติหลังกินอาหารก็จะตั้งข้อสงสัยว่าน่าจะเกิดจากการแพ้จึงรีบโรงพยาบาล แต่ยังมีอาหารอีกบางจำพวกที่เราเอง
อาจไม่เคยรู้มาก่อนว่าแพ้หรือไม่เคยกิน แต่เห็นว่าเป็นของแปลกเลยอยากลองดูบ้างอย่างเช่น หนอนทอด แมลงทอด ไข่มดแดง(ช่วง1-2 เดือนที่ผ่านมาก็พบผู้ป่วยที่มีอาการแพ้
จากการกินไข่มดแดงอยู่หลายราย แต่โชคดีที่ไม่รุนแรงถึงแก่ชีวิต) ต้องขอบอกอีกอย่างนะครับว่าเรื่องของการแพ้ไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกๆคนที่กินอาหารชนิดเดียวกัน ดังนั้นจึงไม่
สามารถเหมารวมว่าทุกคนจะต้องมีอาการแพ้

ภาพจากเว็บไซต์ http://unitynature.com/แหย่ไข่มดแดง-vs-ติดจักจั่น.html ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 25-4-59

ภาพจากเว็บไซต์ http://thainews.prd.go.th/CenterWeb/News/NewsDetail?NT01_NewsID=TNSOC5708190010118 ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 25-4-59

          เคยกินมาแล้วจะแพ้ได้อย่างไร? อาจเป็นคำถามที่มีคนสงสัยอีกเช่นกัน ต้องขอบอกเลยว่าสามารถแพ้ได้ครับ ก็เหมือนกับการแพ้ยา เนื่องจากครั้งแรกร่างกายยังไม่เคยรู้จัก
กับสารหรืออาหารดังกล่าวมาก่อนจึงยังไม่มีภูมิต้านทาน ร่างกายยังไม่รับรู้ว่าเป็นสิ่งแปลกปลอมจึงไม่เกิดอาการแพ้ให้เห็น แต่ เมื่อร่างกายได้รับสารหรืออาหารเหล่านั้นอีกเป็นครั้ง
ที่สองที่สามก็จะเริ่มแสดงอาการแพ้ให้เห็น ลักษณะของความรุนแรงมีได้ตั้งแต่มีอาการเพียงเล็กน้อยเช่นอาการคัน ผื่นแดงเล็กๆน้อยๆ(กินยาแก้แพ้อาการก็หายเป็นปกติ) จนถึง
อาการรุนแรงจนเสียชีวิต ดังนั้นไม่ต้องแปลกใจเลยว่าเคยกินมาก่อนแล้วไม่เป็นอะไร แต่ทำไมกินครั้งหลังๆจะมีอาการ หรือเป็นมากขึ้นไม่ได้

อาการแสดงของการแพ้เกิดขึ้นกับระบบต่างๆของร่างกายได้ดังต่อไปนี้
          • อาการทางระบบผิวหนัง มีได้ตั้งแต่ คัน ร้อนวูบวาบ ผื่นแดง ผื่นลมพิษ ถ้ารุนแรงมากจะมีหนังตาปากบวมและลิ้นบวม มีอาการชาที่ปากและลิ้นได้
          • อาการทางระบบการหายใจ มีได้ตั้งแต่ แน่นคัดจมูก น้ำมูกไหล ไอ แน่นอก หายใจมีเสียงหวีด หายใจลำบากจนถึงหยุดหายใจ
          • อาการทางระบบหัวใจและหลอดเลือด มีได้ตั้งแต่ ความดันเลือดต่ำ ใจสั่น หรือหัวใจเต้นช้า เจ็บหน้าอก วูบ หมดสติไม่รู้สึกตัว หัวใจหยุดเต้น
          • อาการทางระบบทางเดินอาหาร มีได้ตั้งแต่ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดมวนท้อง ท้องเสีย
          • อาการอื่นๆที่พบได้เช่น ไข้ หนาวสั่น ชัก

ภาพจากเว็บไซต์ http://geawsa.blogspot.com/2013/06/anaphylaxis-1-for-md.html ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 25-4-59

          จะเห็นได้ว่าการแพ้มีอาการแสดงได้หลากหลายมาก บางอย่างถึงกับชีวิตเลยทีเดียว ดังนั้นการที่เราจะกินอะไรอาจจะต้องระมัดระวังแต่ไม่ใช่กลัวไปเสียทุกอย่าง อะไรที่
แปลกพิสดารมากก็ควรงดเว้น ถึงแม้จะเป็นอาหารที่คนอื่นกินแล้วไม่เกิดอันตราย แต่อาจจะไม่ปลอดภัยสำหรับเราก็ได้ และถ้ามีอาการแพ้ในครั้งที่ผ่านมาก็ไม่ควรเสี่ยงที่จะกินอีก
ในครั้งต่อๆไปเพราะอาจจะไม่โชคดีเหมือนครั้งที่ผ่านก็ได้
          นอกจากนี้ควรสังเกตและจดจำไว้ด้วยว่าเราแพ้อาหารประเภทไหนจะได้หลีกเลี่ยง เพราะปัจจุบันมีอาหารที่ผ่านการแปรรูปค่อนข้างมาก อาจมีส่วนผสมของสิ่งเราแพ้อยู่ก็
เป็นได้
          เมื่อมีอาการแสดงที่สงสัยว่าจะแพ้อาหาร ถ้าเป็นเพียงผื่นคันเล็กน้อย อาจลองกินยาแก้แพ้ แล้วสังเกตอาการดูก่อนได้ แต่เป็นผื่นแบบลมพิษ หนังตาและปากบวมควรรีบไป
พบแพทย์ เนื่องจากอาการแพ้อาจจะดำเนินต่อไปจนเป็นอาการที่รุนแรงได้
          ในต่างประเทศ ผู้ที่มีประวัติแพ้อย่างรุนแรงจะแนะนำให้มียาสำหรับรักษาอาการแพ้อย่างรุนแรง เบื้องต้นก่อนที่จะถึงโรงพยาบาล ยาดังกล่าวมีชื่อว่า อีพิเนฟริน
(epinephrine) หรือ อะดรีนาลีน (adrenaline) ซึ่งเป็นรูปแบบปากกา สะดวกต่อการใช้งาน สามารถช่วยชีวิตผู้ที่มีอาการแพ้ได้เป็นอย่างดี

ภาพจากเว็บไซต์ http://www.localfirstaidcourses.co.uk/Anaphylaxis-First-Aid.php ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 25-4-59

แต่สิ่งที่จะช่วยป้องกันและลดอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นจากการแพ้ที่รุนแรงได้เป็นอย่างดีคือ
          • การจดจำและหลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ โดยจำชื่อสารหรืออาหารนั้นๆ การมีบัตรที่แสดงถึงสิ่งที่แพ้พกติดตัวในกระเป๋าอยู่ตลอด ก็เป็นสิ่งจำเป็นเพราะเมื่อเราหมดสติ ข้อมูลใน
บัตรอาจจะช่วยเราได้
          • ไม่ควรเสี่ยงที่จะลองกินในสิ่งที่ตนเองเคยแพ้ซ้ำในครั้งต่อๆไป เพราะอาจเกิดอาการแพ้ที่รุนแรงถึงชีวิตได้
          • ควรสังเกตว่าอะไรเป็นสาเหตุของอาการแพ้ในครั้งนั้นๆ เพราะบางคนแพ้ได้หลายอย่าง
          • ครอบครัวและญาติควรทราบว่าบุคคลใกล้ชิดของเราแพ้อะไรบ้าง และทราบถึงวิธีการดูแลเบื้องต้นรวมถึงมีความรู้เรื่องการใช้ยา
          • ถ้าเป็นไปได้ควรมียาแก้แพ้ ติดไว้ที่บ้านและรู้วิธีใช้ โดยอาจขอคำปรึกษาจากแพทย์หรือบุคลกรทางการแพทย์ที่มีความรู้

          การมีความรู้ ความเข้าใจเรื่องเหล่านี้ก็จะช่วยทำให้เราสามารถหลีกเลี่ยงต่อการแพ้ที่รุนแรงได้ แต่ที่ดีที่สุดอย่าเสี่ยงกับการลองกินสิ่งที่เคยแพ้ หรือกินอาหารที่แปลกๆ
เกินไป เพราะความโชคดีก็ไม่ได้ขึ้นทุกครั้งกับความเจ็บป่วย






เอกสารอ้างอิง
...........................................................................................................................