คำว่า MOOC ความหมายตามตัวอักษรซึ่งเป็นตัวย่อมาจากคำว่า Massive Open Online Course หมายถึงการศึกษาที่ตอบสนองต่อคนจำนวนมากๆ และเป็นการศึกษาแบบเปิด การศึกษาหลัง
จากที่มีอินเตอร์เน็ต ทำให้คนสามารถเข้าถึงได้ง่าย มีหลายมหาวิทยาลัยในสหรัฐอเมริกา เช่น MIT เริ่มการศึกษาด้วยการที่ใช้ชื่อคำว่า Open Online Course หมายถึงการจัดการศึกษาให้กับคนภายใน
มหาวิทยาลัยซึ่งเป็นระบบปิด และมีการให้การศึกษากับคนที่อยู่นอกมหาวิทยาลัยได้เข้ามาศึกษาร่วมด้วย ต่อมามีอาจารย์หลายๆ ท่าน เริ่มมองเห็นความสำคัญของการศึกษาในลักษณะที่จะเปิดให้กับคน
ข้างนอก เข้าร่วมการศึกษาเป็นจำนวนมากๆ เป็นที่มาขอคำว่า Massive Open Online Course หมายความว่าจัดการศึกษาอย่างไรให้กับคนจำนวนมากๆ หรือจำนวนมหาศาล เรียกว่า Massive
สามารถเข้าถึงได้ง่ายๆ เป็นการเรียนแบบออนไลน์ ซึ่งในกรณีนี้เป็นที่มาของ MOOC

ภาพจาก Web Site http://www.euprio.eu/wp-content/uploads/2015/06/mooc.png ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 31-5-60

          องค์ประกอบของการเรียน Massive Open Online Course หรือ MOOC สิ่งแรกคือ ผู้เรียนสามารถลงทะเบียนเรียนได้ด้วยตัวเอง Register แบบ open คือไม่ต้องการเงื่อนไขอะไรมาก ใครได้
ไม่จำเป็นต้องมีคุณสมบัติมีต่างๆ คุณสมบัติไม่ได้ตรวจเช็คอะไรมากเป็น open ให้ใครก็ได้เข้ามาลงทะเบียนเรียน การเรียนจะมีเวลาเปิดปิดที่ค่อนข้างแน่นอน คือหมายความว่า เช่น เปิดตั้งแต่
วันที่ 5 เดือนสิงหาคม มีระยะเวลาเรียนของหลักสูตรที่แน่นอน การเรียนส่วนใหญ่จะใช้วิธีการที่ปล่อยไปเนื้อหาเป็นอาทิตย์ คือ คนเรียนติดตามเป็นอาทิตย์ เหมือนการเข้าห้องเรียนอาจารย์มาสอน จะมีวีดีโอ
สอนบ้าง การทำกิจกรรม ลักษณะของการแลกเปลี่ยนระหว่างคนเรียน การโต้ตอบหรือ การทำการบ้านส่ง ในที่สุดมีการทดสอบได้เหมือนกับเป็นการอยู่ในห้องเรียน แต่ที่โดดเด่นคือ ผู้เรียนที่อยู่คนละที่ต่างๆ
อาจจะมีที่แสดงความคิดเห็น การพูดคุยหรือมีที่แสดงความคิดเห็นหรือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน รวมทั้งมีสภาพที่เป็นห้องเรียน และด้วยเหตุของการใช้เทคโนโลยีทำให้สามารถเสริมอย่างอื่น ที่จะนำ
ทรัพยากรแบบเปิดอย่างอื่นๆ ใช้ในการเสริมการเรียนการสอนในระบบเปิด เช่น คลิปให้ดู การมอบหมายงานต่างๆ การโต้ตอบ การส่งการบ้าน การตรวจการบ้านได้ แต่ส่วนใหญ่เมื่อผู้เรียนจำนวนมากๆ มัก
จะใช้คอมพิวเตอร์ตรวจ เพื่อที่จะโต้ตอบได้เร็วขึ้น เช่น การลงทะเบียนอยากได้ ใบรับรอง ต้องมีการพิสูจน์ตัวตนมีการบันทึกรูปภาพหรือวีดีโอของคนที่มานั่งเรียน เรียกว่าการพิสูจน์ตัวตนทางด้าน
นิติวิทยาศาสตร์ เช่น รูปแบบการพิมพ์ เรียกว่าเป็น Type Style คนนี้มีรูปลักษณะการพิมพ์อย่างไร เพื่อจะตรวจเช็คทางด้านนิติวิทยาศาสตร์ของคนนั้น เพื่อที่จะได้ใบรับรองว่าได้เรียนจริง การได้ใบรับรอง
การเรียนส่วนใหญ่ต้องเสียเงิน แต่การเรียนแบบ Open Online Course ต้องการให้เป็นแบบเปิดมาก ดังนั้นผู้เรียนส่วนใหญ่เรียนฟรี แต่ถ้าใครต้องการเงื่อนไขพิเศษ กรณีนี้อาจจะต้องจ่ายเงินเพิ่มในส่วน
ของบริการพิเศษ แต่อย่างไรก็ตาม MOOC เกือบทุกแห่งจะไม่ได้รับรอง เพราะถือว่าการเรียนเป็นระบบเปิดให้กับทุกคนเป็นการเรียนเพื่อทำให้เกิดความรู้

ภาพจาก Web Site https://i.ytimg.com/vi/eW3gMGqcZQc/maxresdefault.jpg ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 31-5-60

          เงื่อนไขของเรียนในแต่ละวิชาส่วนใหญ่ เช่น อาจารย์หลังจากทำวีดีโอสอนให้นักเรียนได้เรียน บางครั้งมีคลิปให้นักเรียนได้ดู หลังจากนั้นมีที่แสดงความคิดเห็น การมอบหมายงาน หรือกรณีศึกษา ให้ผู้
เรียนได้เข้ามาวิจารณ์หรือเขียนตอบ ผู้เรียนแต่ละคนก็มาทำการเขียนตอบหรือการโต้ตอบกันเองในระหว่างผู้เรียน ซึ่งในกรณีนี้ผู้เรียนสามารถที่จะมาเจอกัน เหมือนมีกระดาน web board แต่ทำคล้ายๆเป็น
แบบ face book ที่จะมาทำการเป็น social เนื่องจากว่าผู้เรียนยังแชร์กันได้ไม่มาก เพราะฉะนั้นอยากให้ระบบปิดกับระบบเปิดมาเจอกัน ทำเป็น ที่แสดงความคิดเห็น มาเจอกับผู้เรียนได้กว้างขวางขึ้น
สามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างกันได้ดีขึ้น ผู้เรียนจะได้มีโอกาสแชร์ประสบการณ์ระหว่างกันได้ดีกว่า เป็นเหตุผลที่พยายามทำให้เกิดที่แสดงความคิดเห็นของการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ การที่
เราตั้งให้เป็นลักษณะของ Massive คือจำนวนมาก แล้ว open จึงไม่จำกัดผู้เรียนผู้เรียนจะเป็นใครก็ได้ มีวัยวุฒิ มีคุณวุฒิ มีอะไรต่างๆอย่างไร ถ้ามีความสนใจกับการเรียนในเรื่องสามารถลงทะเบียนเรียน
ได้ ใหญ่แล้วมักจะทำการกำหนดไว้ว่าการเรียนจะไม่ เพื่อที่จะนำผลการเรียนไปโอนในหลักสูตร

          วิชาส่วนใหญ่จะเน้นในการเรียนให้ความรู้จริงๆ มักจะเป็นวิชาที่ค่อนข้างมักจะเกี่ยวข้องกับชีวิต เกี่ยวข้องกับสุขภาพ หรือเกี่ยวข้องกับการจะนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน คนเรียนได้เป็นจำนวน
มาก ๆ แล้ววิชานั้น ดังนั้นจะมีเนื้อหาสาระจำนวนมาก ที่คิดว่าจะนำไปใช้ประโยชน์ได้มากกว่าที่จะมองเหมือนเป็นเนื้อหาที่อยู่ในระบบปิด มีการวัดผลมีตามปกติเหมือนการเรียนการสอนในห้องเรียน ไม่ว่าจะ
เป็นเรื่องของการมอบหมายงาน การสอบ เช่น วิชาในเรื่องของ Public Speaking Public Speaking เป็นวิชาที่เป็นทักษะ ไม่น่าจะใช้แบบ Massive open online course นี้ได้แต่ในวิชาแบบนี้ได้ โดย
การเขาให้มองดูการประเมินกันเอง เช่น อันแรกเขาอาจจะให้ดูว่าคนอื่นพูดเป็นอย่างไรให้วิจารณ์ ลักษณะเดียวกันเมื่อตัวเองด้วยเทคนิคทางด้านคอมพิวเตอร์สามารถอัดเสียงลงไปใน forum ได้ เมื่อพูด
แล้วเพื่อนจะช่วยกันวิจารณ์หรือให้คะแนน หรือให้เหตุผลว่าพูดดีตรงไหนไม่ดีตรงไหน หรือวิจารณ์ให้ปรับปรุงอย่างไร ซึ่งลักษณะนี้ก็เป็นการประเมินหรือการวัดผลแบบหนึ่ง

ภาพจาก Web Site https://domoscio.com/media/MOOC-and-Adaptive-learning.jpg ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 31-5-60

          การเรียนแบบออนไลน์ สื่อเริ่มเป็นลักษณะของตัวที่เราบอกว่าเป็นระบบเปิดมากขึ้นใครเข้าถึง การเข้าถึงได้ง่ายๆเรียกว่า open access ความหมายว่าของที่อยู่บนอินเตอร์เน็ต คนที่อยู่ตรงส่วนไหน
ของโลก สามารถเข้าถึงได้เป็นเปิด เพราะฉะนั้นการที่จะเปิดให้เข้าได้ส่วนใหญ่ก็จะเป็นการมอบสิทธิ์ให้การเข้าถึงได้ ให้การนำไปใช้ในสื่อต่างๆเหล่านั้น เมื่อมีลักษณะของสื่อในลักษณะนี้มาก เริ่มนำสื่อ
มาทำการเผยแพร่ เพื่อให้คนใช้ประโยชน์ได้มากๆ เพราะฉะนั้น MOOC มีความเกี่ยวโยงกับสิ่งที่เราเรียกว่าใช้ชิ้นส่วนดิจิตอลหรือ digital object เป็นระบบเปิด นำมาประกอบเรียน เช่น มีคลิป รูปภาพ
มีบทเรียน มีข้อมูลบน Web Page มีอะไรต่างๆ เมื่อไม้เรียบเรียงมาประกอบการเป็น Courseware หรือเป็นบทเรียน สามารถที่จะสร้างเนื้อหาสำหรับการศึกษาได้ กว้างขวาง เนื้อหาเป็นเรื่องเนื้อหาที่
บางครั้งหาเรียนจากที่ไหนไม่ได้ เพราะเป็นวิชาที่เกี่ยวโยงกับชีวิต เกี่ยวโยงกับสิ่งที่เป็นประโยชน์กับการดำเนินชีวิต

ภาพจาก Web Site http://daxueconsulting.com/wp-content/uploads/2014/04/Daxue-Consulting_China_MOOC-report.jpg ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 31-5-60

          การประเมินในระบบ MOOC บางวิชานั้นเรียนกันถึง 15 สัปดาห์ หรือบางวิชาก็อยู่ในช่วงเหมือนมาตรฐานของการศึกษาทั่วๆไป ประมาณ 14, 15 สัปดาห์ เช่น สัปดาห์ที่ 1 เรียนอะไรมีเหมือนคล้ายๆ
กับเป็น Course Syllabus มีวีดีโอสอน ซึ่งเปรียบเสมือนกับการเข้าห้องเรียน แต่มีข้อแม้อยู่ คือว่าถ้าเข้าห้องเรียนส่วนใหญ่ใช้เวลาเป็นชั่วโมงอยู่ในห้องเรียน แต่พอเป็นการเรียนแบบ MOOC เขารู้ว่าทุก
คนมีความอดทน หรือมีภารกิจต่างๆมาก ดังนั้นจะตัดเป็นคลิปสั้นๆ เช่น หนึ่งโมดูลเมื่อเทียบเท่ากับ 3 ชั่วโมง อาจจะตัดเป็นคลิปสั้นๆซัก 10 คลิป คลิปละ 3-5 นาที หรืออาจจะสอดแทรกอะไรต่างๆ แล้วเรียง
บนTime Line ของตรงนี้ว่าเมื่อดูสองสามคลิป อาจจะต้องอ่านเอกสารประกอบ หรืออาจจะต้องมาทำแบบฝึกหัดตรงนี้ หรือจะมาวิจารณ์กัน เป็นลักษณะของการศึกษาแบบนี้เป็นจุดเด่น ไม่จำเป็นที่จะต้อง
เรียนรวดเดียวใน 3 ชั่วโมงกับอาจารย์ แต่เป็นการเรียนที่อาจจะดูคลิปสั้นๆ ตามความอดทนที่ผู้เรียนดูได้ ด้วยเหตุนี้เรียนเมื่อไหร่ก็ได้ เรียนเวลาไหนก็ได้ แต่เมื่อครบสัปดาห์หนึ่งตามที่สถาบันเปิดสัปดาห์
ที่ 2 สัปดาห์ที่ 3 ไปเรื่อยๆ ถ้าเข้าเรียนตามเวลาจนจบ ทำอะไรทุกอย่าง แล้วถ้าต้องการใบรับรองคุณวุฒิ บางแห่งมีการมอบใบรับรองคุณวุฒิให้ ที่นี้ถ้าสมมุติว่าเรียนจบแล้ว หรือเรียนยังไม่จบแต่วิชานั้นได้
สอนได้จบแล้วทำนอง สถาบันยังเปิดเนื้อหาทิ้งไว้อย่างนั้น ซึ่งเมื่อลงทะเบียนแล้ว ยังย้อนมาดูได้ หรือเรียนใช้เวลามากกว่าที่สถาบันกำหนด อย่างเป็นต้นว่าเมื่อ 4 สัปดาห์จบไปแล้ว แต่คิดว่าอยากจะกลับมา
ดูอีกกลับมาเรียนได้ ส่วนใหญ่ยังเปิดให้เข้ามาศึกษาได้ถ้าเป็นผู้เรียนเดิม

นางสาวอุษณีย์ โฉมฉายแสง เรียบเรียง
(เรียบเรียงเนื้อหาจากบทวิทยุกระจายเสียง ปี 2558)
กลุ่มที่ 2 วิทยาศาสตร์/เทคโนโลยี/นวัตกรรม
กลุ่มรายการที่ 2/33-58
CD-A2(2/3)-58